مقدمه: امروزه گیا هان دارویی به عنوان منابع طبیعی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، مورد توجه محققین برای استفاده در سامانه های غذایی و بیولوژیک قرار گرفته‌اند .

هدف: این تحقیق به منظور بررسی فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس و عصارهای آبی و الکلی گیاه پونه ایرانی به عنوان جایگزین آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی انجام شده است.

روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، اسانس گیاه با دستگاه طیف نگار جرمی GC/MS تجزیه و اجزای شیمیایی عمده‌ی آن شناسایی شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس وعصاره‌های آبی و الکلی در غلظت‌های مختلف با استفاده از دو روش 2 و '2- دی‌فنیل 1- پیکریل هیدرازیل (DPPH) و بی‌رنگ شدن بتاکاروتن بررسی و با آنتی‌اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن ( Butylated Hydroxy Toluene ) BHT مقایسه شد.

نتایج: نتایج نشان داد که اجزاء اصلی اسانس پونه به ترتیب عبارتند از‌: سیس پی پریتون اپوکسید ( Cis piperitone epoxide ) (23/28 درصد)، آلفا ترپینه ال ( Alpha-terpineol ) (64/18 درصد)، منتون (Menthone ) (97/10 درصد)، پوله گون (Pulegone ) (73/9 درصد) و پی پریتون اکساید (Cis piperitone epoxide ) (73/8 درصد) ₅₀ IC اسانس پونه 5 ± 1765 میکروگرم بر میلی‌لیتر، عصاره آبی پونه 2/1 ± 100، عصاره اتانولی 58/0 ± 8/53 ‌و عصاره متانولی 5/0 ± 50 به ترتیب تعیین شد، در حالی که این پارامتر برای ‌BHT ، 25/0 ± 9/4 میکروگرم بر میلی‌لیتر بود. در روش بی‌رنگ شدن بتاکاروتن فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس 60 درصد و برای عصارهای آبی‌، اتانولی‌ و متانولی به ترتیب 27/73، 88/89‌، 79/84 در‌صد و برای BHT 9/0 ± 95 درصد تعیین شد.