مقدمه: هیپرتانسیون از معضلات بهداشتی و درمان‌های جایگزین برای کنترل آن پیشنهاد شده است.

هدف: بررسی اثر خوراکی اسانس فرار اسطوخودوس بر فشار خون بالا و تغییرات بافتی آئورت موش صحرایی بود.

روش بررسی: سی و پنج سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به پنج گروه طبیعی، هیپرتانسیو و کنترل تقسیم شدند. هیپرتانسیون با تجویز روزانه L - NAME داخل آب آشامیدنی به مدت شش هفته القا و همزمان اسطوخودوس (500 میلی‌گرم بر کیلوگرم) یا حلال آن به روش گاواژ تجویز شد. در گروه‌های کنترل پس از ثبت فشار خون پایه، اسطوخودوس وریدی (50 میلی‌گرم بر کیلوگرم) تزریق شد. برای مطالعه بافت‌شناسی آئورت سینه‌ای جدا و به روش هماتوکسیلین - ائوزین و اورسئین رنگ‌آمیزی شد.

نتایج: القاء هیپرتانسیون فشار متوسط شریانی را از 106 به 177 میلی‌متر جیوه افزایش و درمان با اسطوخودوس آن را به 140 میلی‌متر جیوه کاهش داد (001/0 p<). اسطوخودوس در گروه طبیعی اثری نداشت. تزریق وریدی اسطوخودوس فشار خون موش‌های طبیعی و هیپرتانسیو را حدود 75 درصد کاهش داد (001/0 p<). القا هیپرتانسیون سطح مقطع آئورت، ضخامت دیواره آئورت و لایه مدیا را افزایش و ضخامت تیغه‌های الاستیک را کاهش داد (001/0 p<). درمان با اسطوخودوس سطح مقطع و ضخامت لایه مدیا را کاهش و ضخامت تیغه‌های الاستیک آئورت را افزایش داد (05/0 p<). هیپرتانسیون و درمان بر لایه ادونتیس و تعداد تیغه‌های الاستیک اثری نداشت.

نتیجه‌گیری: اسطوخودوس خوراکی از افزایش فشار خون و تغییرات هیستوپاتولوژیک آئورت در موش صحرایی هیپرتانسیو جلوگیری کرد. به نظر می‌‌رسد اسطوخودوس در پیشگیری از هیپرتانسیون مفید باشد.