باتوجه به اثرات شادیآفرین کلاله زعفران در طب سنتی و مطالعات قبلی ما مبنی بر اثرات ضدافسردگی عصارههای زعفران، در این تحقیق مکانیسم و اثرات ضدافسردگی عصاره آبی و الکلی کلاله زعفران و دو ماده اصلی آن یعنی کروسین و سافرانال توسط آزمون شنا و آزمون حرکت در موش مورد بررسی قرار گرفت. تجویز داخل صفاقی عصاره الکلی زعفران با دوزهای 200 و800 میلیگرم بر کیلوگرم و عصارههای آبی زعفران با دوزهای 160 و320 میلیگرم بر کیلوگرم زمان بیتحرکی را در مقایسه با نرمال سالین به طور معنیداری کاهش دادند و همچنین مانند فلوکستین موجب افزایش زمان شنا کردن شدند. در آزمون جعبه باز عصاره آبی زعفران برخلاف عصاره الکلی با دوزهای 160 و320 میلیگرم بر کیلوگرم به طور معنیداری در مقایسه با نرمال سالین حرکت کلی را کاهش داد. عصاره الکلی نیز بر رفتارهای استرئوتایپی اثر داشته و به طور معنیداری آن را افزایش دادند. کاهش مدت زمان بیحرکت ماندن در آزمون شنا مواد موثر زعفران یعنی سافرانال و کروسین مشاهده شد. مدت زمان شنا در موشهای دریافتکننده فلوکستین و سافرانال افزایش یافت، اما در گروههای دریافتکننده کروسین هیچ اختلافی بین دوزهای مختلف دیده نشد. دوزهای مختلف سافرانال و کروسین تقریبا همانند هم مدت زمان بالا رفتن را افزایش دادند که به صورت معنیداری با نرمال سالین اختلاف داشتند. کروسین حرکات استرئوتایپیک را افزایش و سافرانال حرکت کلی را کاهش داد. این مطالعه نشان میدهد که احتمالاً اثر ضدافسردگی کلاله زعفران حداقل قسمتی از طریق کروسین و سافرانال میباشد. کروسین به عنوان یک ترکیب محلول در آب زعفران و سافرانال به عنوان یک ترکیب محلول در چربی با دو مکانیسم مختلف عمل میکنند. احتمالاً کروسین بر سیستم دوپامینرژیک و مهار بازجذب نوراپی نفرین موثر است و سافرانال بر سیستم سروتونرژیک. برای قطعیت بخشیدن به مکانیسم عمل این دو ترکیب نیاز به آزمایشهای گسترده‌تری میباشد.