TY - JOUR T1 - Phytochemical constituents of the fruits of Kelussia odoratissima Mozaff., an aromatic plant endemic to Iran TT - ترکیبات فیتوشیمیایی میوه کلوس (Kelussia odoratissima Mozaff.)، گیاهی معطر و انحصاری ایران JF - jmpir JO - jmpir VL - 20 IS - 79 UR - http://jmp.ir/article-1-3058-fa.html Y1 - 2021 SP - 1 EP - 13 KW - Kelussia odoratissima KW - Apiaceae KW - Flavonoid KW - Essential oil KW - (Z)-Ligustilide N2 - مقدمه: گیاه کلوس (Kelussia odoratissima Mozaff.) از تیره چتریان، گیاهی است علفی و پایا که به صورت انحصاری در غرب ایران می‌روید. مردم بومی از بخش‌های هوایی معطر این گیاه به صورت سنتی به عنوان عطر و طعم‌دهنده در تهیه بعضی غذاهای محلی و همچنین در درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌کنند. هدف: مطالعه حاضر با هدف جداسازی و شـناسایی ترکیبات فنولی و همچنین آنالیز ترکیبات اسـانس میوه‌های گیاه کلوس طراحی شده است. روش بررسی: ترکیبات فراکسیون بوتانولی نرمال بدست آمده از عصاره هیدروالکلی میوه گیاه با استفاده از کروماتوگرافی روی ستون‌های فاز نرمال و سفادکس ال اچ-20 مورد جداسازی و خالص‌سازی قرار گرفت. ترکیبات اسانس بدست آمده از نمونه نیز با اسـتفاده از تکنیک کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی آنالیز شد. نتایج: مطالعه فیتوشـیمیایی روی میوه‌های گیاه کلوس به جداسازی و شناسایی پنج گلیکوزید فلاونولی با نام‌های ایزورامنتین 3-اُ- گلوکوزید (1)، کوئرستین 3-اُ- گلوکوزید (ایزوکوئرستین) (2)، ایزورامنتین 3-اُ- روتینوزید (نارسیسین) (3)، ایزورامنتین 3-اُ- گلوکورونید (4) و کوئرستین 3-اُ- گلوکورونید (مِکوئیلینانین) (5) انجــامید. تعـداد سی و شـش ترکـیب نیز در نتیجــه آنالـیز اسـانس حاصـل از میــوه‌هـای گـیاه شـناسایی شـد کـه از این میــان ترکـیبات (Z) -لیگوستیلید (15/93 درصد)، دلتا- کادینن (12/26 درصد) و جرماکرن دی (12/18 درصد) ترکیبات عمده بودند. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه، میوه‌های گیاه کلوس را به عنوان منبعی از گلیکوزیدهای فلاونوئیدی و مشتقات فتالات معرفی می‌کند. حضور این ترکیبات که خواص بیولوژیک و اثرات سودمند آنها بر سلامتی در مطالعات پیشین نشان داده شده است، میوه‌های این گیاه را به عنوان گزینه مناسبی برای مطالعات مرتبط بیشتر مطرح می‌کند. M3 10.52547/jmp.20.79.1 ER -