1- دانشیار، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران ، Azadbakhtm@yahoo.com
2- مربی، گروه انگلشناسی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
3- استادیار بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
4- مربی آمار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
5- کارشناس بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران
چکیده: (6858 مشاهده)
مقدمه: با مطالعات انجام شده درصد بالایی از آلودگیهای انگلی آلودگیهای انگلی رودهای تشکیل میدهند که از طریق آب، خاک و مواد غذایی به خصوص سبزیجات که منبع بالقوه انتقال این بیماریها به انسانها هستند منتقل میشوند. استفاده از سورفاکتانها و مواد شیمیایی جهت شستشو و انگلزدایی آن از سبزی از سوی سازمان جهانی بهداشت به دلیل نفوذ در نسوج سبزی و ایجاد طعم و مزه نامناسب و حالت سمی، پیشنهاد نمیشود. هدف: ریشه گیاه چوبک دارای ترکیبات ساپونینی میباشد که در کاهش کشش سطحی موثر و بر مواد شوینده شیمیایی ارجحیت دارد. از سوی دیگر ویژگیهای همچون ارزان بودن، قابل دسترس بودن، دارای عوارض کم و طبیعی بودن این گیاه باعث شد که میزان تاثیر آن را در انگلزدایی از سبزی و مقایسه آن با ماده پاککننده و ضدعفونیکننده تجاری را در شهر ساری بررسی نماییم. روش بررسی: از ریشه گیاه چوبک به روش خیساندن عصاره آبی با غلظتهای 15،10،5،1 و 20 درصد تهیه گردید. نمونههای سبزی مورد آزمایش از نوع جعفری به صورت تصادفی، به مقدار 100 گرم از اماکن و محلهای فروش تهیه گردید. نمونهها در دو زمان تاثیر صفر و 15 دقیقه طبق دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت، در تماس با عصاره آبی چوبک قرار گرفته و به روش سانتریفوژ کردن اندامکهای گیاهی میزان انگلزدایی هر غلظت در هر دو زمان مورد بررسی کیفی و کمی توسط لام مک مستر 3/0 میلیمتر قرار گرفت. در این بررسی علاوه بر عصاره آبی چوبک، میزان انگلزدایی ماده ضدعفونیکننده و پاککننده تجاری 10 درصد در زمان صفر و 15 دقیقه (استاندارد) و آب در زمان 15 دقیقه نیز معین شد. یافتهها: حداکثر انگلزدایی عصاره آبی چوبک و پاککننده تجاری 10 درصد در زمان صفر به ترتیب 84 و 97 عدد انگل و تخم انگل بود. همچنین حداکثر انگلزدایی عصاره آبی چوبک، پاککننده تجاری 10 درصد و آب در زمان 15 دقیقه به ترتیب 230، 26 و 64 عدد انگل و تخم انگل بود. در این بررسی بهترین دامنه انگلزدایی عصاره آبی چوبک در غلظت 10 تا 20 درصد و زمان 15 دقیقه مشاهده گردید. از نظر کمی، بیشترین تعداد انگل و تخم انگل جداسازی شده از روی سبزی از عصاره آبی چوبک 10 درصد در زمان 15 دقیقه به تعداد 230 عدد انگل و تخم انگل شامل 22 عدد لارو نماتود زنده و فعال، 197 عدد لارو زنده و 20 عدد پارامسی بوده است. نتیجهگیری: میزان انگلزدایی چوبک با غلظتهای 10 تا 20 درصد نسبت به میزان انگلزدایی آب بسیار زیادتر بوده است.
نوع مطالعه:
پژوهشی |
موضوع مقاله:
فارماكوگنوزی و فارماسيوتيكس دریافت: 1383/2/13 | پذیرش: 1384/1/30 | انتشار: 1384/6/31