مقدمه: اینولین به علت داشتن ویژگی‌های مفید تغذیه‌ای و اثرات پری بایوتیک به طور بسیار گسترده‌ای در غذاهای عملگردر سطح جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه باباآدم حاوی اینولین بوده و به میزان وسیعی در مناطق شمالی و غرب ایران کشت می‌شوند؛ اما همچنان اطلاعات کمی در خصوص نحوه استخراج آن موجود است.

هدف: بهینه‌سازی فراینداستخراج متداول اینولین با استفاده از طرح مرکب مرکزی و متدولوژی رویه‌ی سطح پاسخ

روش بررسی: در این پژوهش از طرح مرکب مرکزی، به منظور بررسی تأثیر همزمان؛ نسبت آب به ماده‌ی جامد V/W (٥ - 15)، زمان (40 - 5 دقیقه) و دما (9٠ - 40 درجه سانتی‌گراد) بر راندمان اینولین استخراجی از ریشه باباآدم بهره گرفته شد. روش سطح پاسخ، جهت یافتن حالت بهینه برهمکنش فاکتورها و برآورد بهترین شرایط فرایند با کمترین تعداد آزمایش قابل اجراست. جهت تعیین میزان اینولین، میزان قند کل و قند احیاء به ترتیب توسط روش فنل سولفوریک اسید و دی نیتروسالیسیلیک اسید، محاسبه شد.

نتایج: بر اساس آزمایش‌های انجام شده شرایط بهینه‌ی استخراج اینولین جهت به دست آمدن بیشینه‌ی بازده 12 درصد؛ دمای 1٤/6۶ درجه‌ی سانتی‌گراد، نسبت آب به ماده‌ی جامد 98/14 و زمان ٦/37 دقیقه تعیین شد.‌