مقدمه: یکی از روش­های نوین جهت مرتفع کردن مشکلات کاربرد اسانس (مانند ناپایداری، تبخیر و تجزیه در مقابل شرایط محیطی) در صنایع غذایی، داروسازی و کشاورزی استفاده از سیستم حامل نانوذارت لیپیدی جامد (Solid Lipid Nanoparticles) می­باشد.

هدف: تهیه و بررسی خصوصیات نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس آویشن شیرازی

روش بررسی: در مرکز تحقیقات نانوفناوری دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اجرا شد. نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس آویشن شیرازی با استفاده از روش هموژناسیون با فشار کششی بالا و امواج فراصوت تهیه شد. اجزای سازنده نانوذرات لیپیدی جامد شامل  اسید استئاریک، اسانس آویشن شیرازی در فاز چربی و پولوکسامر 188 در فاز آبی بود. میانگین اندازه ذره­ای و پتانسیل زتا توسط دستگاه اندازه­گیری اندازه ذره­ای، درصد انکپسولاسیون اسانس توسط روش گاز کروماتوگرافی و آنالیز حرارتی با استفاده از دستگاه Diffrential Scanning Calorimetry (DSC) اندازه­گیری شد. همچنین از میکروسکوپ الکترونی عبوری برای تصویربرداری از نانوذرات لیپیدی جامد استفاده شد.

نتایج: نتایج نشان داد اندازه نانوذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس در حدود 486 نانومتر، شاخص پراکندگی 296/0، پتانسیل زتا 2/27- میلی­ولت بود. نتایج میکروسکوپ الکترونی نشان داد اندازه ذره­ای کمتر از 300 نانومتر و شکل ذرات کروی بود. آنالیز حرارتی مواد توسط DSC، وجود ذرات جامد در SLN ساخته شده را اثبات کرد. همچنین درصد انکپسولاسیون اسانس درون نانوذرات لیپیدی جامد 2/95 درصد محاسبه شد. مطالعات پایداری اندازه ذرات و زتا در مدت چهار ماه نشان داد نانو ذرات لیپیدی جامد حاوی اسانس از پایداری نسبتاً خوبی برخوردار بوده­اند.

نتیجه گیری: بطور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد نانو ذرات لیپیدی جامد متشکل از اسید استئاریک حامل­ مناسبی برای اسانس آویشن شیرازی است.